Al-Sarhan: samen leven in de woestijn

Lang geleden hoorde ik het verhaal over al-Sarhan, een wolvensoort die leeft in het grensgebied van Jordanië en Saoedi-Arabië. Ik moest daar weer aan denken toen ik deze week in het Jeugdjournaal de Saoedische familie Sarhani zag, die wolven houdt als huisdier.

Jarig

Sommige Nederlandse tradities nemen mijn leerlingen maar wat graag over. Je verjaardag vieren bijvoorbeeld.

Zestien wordt ze vandaag, een van mijn Koerdisch-Syrische leerlingen. Thuis viert ze haar verjaardag niet, want daar is dat geen traditie. Al weken voor de kerstvakantie kwam ze naar me toe: ‘Mevrouw, mag ik mijn verjaardag op school vieren?’ Ik vroeg wanneer ze dan jarig was en wat ze precies wilde doen. De hele klas zou meedoen en ook de andere klas zou worden uitgenodigd.

Ik geef les aan een alfaklas, een klas met jongeren van 16 tot 18 jaar uit Eritrea en Syrië. Zij leren lezen en schrijven in ons westerse schrift. Niet goed kunnen lezen en schrijven wil niet zeggen dat je dom bent, en evenmin dat je niks kan. Dat werd deze weken nog weer eens extra duidelijk.

Volwassen

Je achttiende verjaardag markeert de overgang naar volwassenheid. Nieuwe mogelijkheden dienen zich aan op je pad naar zelfstandigheid. Voor de meeste jongeren is dat alle reden voor een uitbundig verjaardagsfeest met familie en vrienden. Maar dat geldt niet voor iedereen.

Donderdag zat een van mijn leerlingen in zak en as. Laten we hem Daniel noemen, dat praat wat makkelijker. Meestal is Daniel goedlachs, vrolijk en meegaand. Over het algemeen werkt hij hard. Toen ik donderdag de klas in kwam, stond zijn gezicht echter op storm. ‘Ik doe vandaag niks’, kondigde hij aan. Erover praten wilde hij niet. Later die dag verfrommelde hij de opdrachten die een collega hem gaf. In de docentenkamer vroeg ik wat er met hem aan de hand was. Een collega antwoordde op vrolijke toon: ‘Morgen is zijn verjaardag. Dan wordt hij 18.’

Ongedeelde herinneringen

Een aardig boek, zeker voor iemand die net als ik geboren en getogen is in Zeeuws-Vlaanderen. Auteur Rachel de Meijer is net als ik geboren in 1964, we zaten op dezelfde school en groeiden op in het midden van Zeeuws-Vlaanderen.

In onze jeugd deden we vergelijkbare dingen, zo blijkt. We gingen met de bus naar de dierentuin in Antwerpen of op de fiets naar de speeltuin in het Vlaamse Wachtebeke.
Het boek is een mix van historische wetenswaardigheden, schets van de tegenwoordige situatie, persoonlijke vertellingen en interviews met bekende Zeeuws-Vlamingen, waaronder de onvolprezen Broeder Dieleman.

Wat me na lezing het meest opvalt is dat, ondanks het vele dat wij delen, mijn Zeeuws-Vlaanderen er anders uitziet dan dat van Rachel.

Hardwerkende buitenlanders

Wanneer de meesten van ons nog uren op een oor kunnen liggen, staan veel van mijn cursisten al op om naar hun werk te gaan. Wanneer wij allang thuis op de bank zitten om bij te komen van een dag werken, gaat het werk voor hen soms nog uren door. ‘Hardwerkende buitenlanders’ noem ik hen wel eens gekscherend, de arbeidsmigranten uit de Europese Unie aan wie ik taalles geef. Ze maken onze kantoren schoon, werken in de kassen of in de vleesfabriek, graven kabelsleuven, boren beton, zandstralen onze bruggen, wassen af in onze restaurants. Het werk is vaak vuil en zwaar, slecht betaald bovendien. Veel Nederlanders halen er hun neus voor op.

Wederopbouw en veerkracht

De belangrijkste les van de oorlog is niet de verwoesting, maar de wederopbouw. Dankzij mijn cursisten verwief ik tijdens de les over het bombardement van Rotterdam een nieuw inzicht.

Omdat we ’s middags een stadswandeling langs de Brandgrens zouden maken, besteedden we die ochtend in de les aandacht aan het bombardement van Rotterdam. Het was maar een kort bombardement dat op 14 mei 1940 Nederland dwong tot capitulatie aan de Duitsers. Nog geen vijftien minuten duurde het, maar de verwoesting was enorm. In vijftien minuten tijd kwamen achthonderd tot negenhonderd mensen om, bijna tachtigduizend Rotterdammers raakten dakloos en meer dan dertigduizend woningen en panden werden verwoest. Een groot deel van de binnenstad van Rotterdam lag in puin.

Rotterdam en Aleppo

Ik vond het een zwaar onderwerp, niet in het minst omdat veel van mijn cursisten uit oorlogsgebied komen. Ik was bezorgd wat het spreken over oorlog en het tonen van foto’s van verwoesting voor impact op hen zou hebben. Dat was nog voordat een van de cursisten op YouTube videobeelden vond van het bombardement. Waar ik huiverig was om die te tonen, kon hij er geen genoeg van krijgen. Hij vroeg of zijn wijk, Delfshaven, ook gebombardeerd was en ik vertelde over het vergeten bombardement van 31 maart 1943, toen een Amerikaans bombardement door de harde wind en de bewolking niet zoals beoogd de Merwehaven trof, maar een woonwijk.

Al pratend bespeurde ik bij mezelf gene.

Begripsverwarring

Je kunt beter klein zijn dan groot. Als je klein bent, maak je vrienden. Dat leerde ik deze week van mijn nieuwe minicursist in de pre-inburgering.

De schoolvakanties zijn begonnen, maar de pre-inburgering loopt de hele zomer door. Bij gebrek aan kinderopvang nemen vluchtelingen hun kind dan wel eens mee naar de Nederlandse les. Zo maakte ik vrijdag kennis met de zesjarige Kabitan.

Regels

Mijn cursisten in de pre-inburgeringscursus worstelen soms met onze regels en bureaucratie. Onze gesprekken geven me echter ook een nieuwe kijk op het nut van regels.

Nahed Hattar: blasfemie of haatzaaien?

LONGREAD – Twee weken geleden werd de Jordaanse schrijver Nahed Hattar op weg naar zijn proces doodgeschoten door een extremist, nadat hij een spotprent publiceerde op Facebook. Een blasfemieproces, schreven velen op de (social) media, maar is dat wel zo? In Jordanië lijkt het veeleer te gaan over haatzaaien, aanzetten tot sektarische spanningen en groepen tegen elkaar opzetten. De zaak-Hattar heeft opmerkelijke overeenkomsten met de Nederlandse situatie.

Factcheck Diederik Samsom

Diederik Samsom zei vorige week bij Jinek dat ongeveer de helft van de mensen die in Griekenland aankomt geen vluchteling is, maar een beter leven zoekt in Europa. De werkelijkheid laat wat anders zien.